Tàu USNS Bowditch của Mỹ đang nghiên cứu trên Biển Đông. Ảnh: US NAVY

Động thái của Trung Quốc chắc chắn sẽ làm leo thang thẳng căng thẳng với Mỹ, mặc dù không đến mức như hồi năm 2001, khi Bắc Kinh bắt giữ phi hành đoàn của một máy bay Mỹ bị rơi ở đảo Hài Nam. Tuy nhiên, vụ việc hồi đó là một vụ tai nạn. 

Còn vụ việc lần này rõ ràng nhằm phát đi tín hiệu rằng Trung Quốc sẵn sàng gây áp lực lên Mỹ nếu như Mỹ xem xét lại việc công nhận vị thế của Đài Loan (Trung Quốc). Cũng có thể Bắc Kinh muốn thể hiện rằng họ không có ý định thay đổi chiến thuật quyết đoán tại Biển Đông. 

Còn tại Mỹ, vụ việc chắc chắn sẽ thổi bùng cuộc tranh cãi về việc đâu là cách thức tốt nhất để xử lý mối quan hệ của Washington và Bắc Kinh trong những năm tới, nhất là khi ông Trump đang chuẩn bị lên cầm quyền. Trong khi đó, đối với các quốc gia Đông Nam Á vốn đang phải vật lộn để bảo vệ những lợi ích hàng hải của mình, vị thế của họ tại các vùng biển tranh chấp càng trở nên bấp bênh hơn nữa. 

Trước những hành động bắt giữ "trắng trợn" của Trung Quốc, Hải quân Mỹ có thể sẽ buộc phải đáp trả bằng cách tăng cường sự hiện diện tại Biển Đông và bổ sung các tàu do thám có vũ trang để hộ tống. Đổi lại, Trung Quốc sẽ đẩy mạnh những chiến dịch trả đũa Washington.