Mở rộng diện tích lúa Nhật – Hướng đi hiệu quả và bền vững

Thứ 7, 12/09/2015 | 08:12:42
641 lượt xem

Theo Cục Trồng trọt - Bộ NN & PTNT, lúa Nhật chiếm khoảng 2% tổng diện tích trồng lúa nhưng lại chiếm 12% thị phần xuất khẩu gạo của thế giới. Thị trường về lúa Nhật rất rộng có thể xuất khẩu, tiêu dùng và chế biến.

Lúa Japonica (hay thường gọi là lúa Nhật) với đặc tính chịu rét tốt, trong khi các giống khác chết rét phải cấy lại, nhưng các giống lúa Nhật vẫn phát triển bình thường, ngay cả khi trỗ vào giai đoạn gặp rét cũng không ảnh hưởng tới quá trình thụ phấn. Không những chống chịu tốt với thời tiết, lúa Nhật với dạng hình thân gọn, bản lá lòng mo chống chịu khá với sâu bệnh, nhất là các bệnh đạo ôn ở vụ xuân, bạc lá ở vụ mùa. Phần lớn các giống lúa Nhật đều có tiềm năng, năng suất khá, trung bình đạt 60 - 70 tạ/ha vụ xuân, cá biệt có giống đạt 74 tạ/ha (TBJ1). Chất lượng gạo cao (hàm lượng amylose từ 14 - 18%), mẫu mã đẹp. Đặc trưng của cơm nấu từ gạo Nhật là ngon, dẻo, vị đậm, bóng nên rất được thị trường ưa chuộng. Theo Cục Trồng trọt - Bộ NN & PTNT, lúa Nhật chiếm khoảng 2% tổng diện tích trồng lúa nhưng lại chiếm 12% thị phần xuất khẩu gạo của thế giới. Thị trường về lúa Nhật rất rộng có thể xuất khẩu, tiêu dùng và chế biến.

Hạch toán cấy lúa nhật so với cấy lúa đại trà tại điểm Thái Thủy - Thái Thụy cho thấy, với giống TBJ3, vụ xuân 2015 năng suất đạt 7 tấn/ha (tươi) giá thu mua 7.000 đ/kg lợi nhuận tăng 7 triệu/ha so với cấy lúa giống BC15 với năng suất 7 tấn/ha (khô). Trong đó chi phí thuốc BVTV khi cấy lúa Nhật tiết kiệm được 3/4 do lúa ít nhiễm bệnh. Nông dân phấn khởi do bán được sản phẩm theo hợp đồng, song hầu hết người dân đều muốn giữ lại, để ăn cho gia đình. Một số hộ nông dân còn cho biết lúa Nhật có thể dùng để chế biến rượu, bún bánh chất lượng hơn hẳn so với các giống VN10, Q5, Khang dân. Trên thị trường cũng đã xuất hiện gạo lúa Nhật được bán với giá giao động từ 20.000 - 25.000đ/kg, gấp đôi so với các giống lúa đại trà. Điều quan trọng hơn đó là, do ít phải phun thuốc BVTV nhất là với các bệnh đạo ôn, bạc lá nên sản phẩm an toàn hơn cho sức khỏe cộng đồng, môi trường bớt đi sự ô nhiễm.
 Ngày nay với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, bộ giống lúa Nhật đã được sưu tầm, chọn tạo lên đến hàng trăm giống. Cùng với sự nhập nội nhiều giống mới từ Nhật Bản chúng ta sẽ có nguồn giống phong phú cho sản xuất trong thời gian tới.
Là một tỉnh có diện tích sản xuất lúa lớn vùng Đồng bằng sông Hồng, với lợi thế so sánh về đất đai, lao động và truyền thống thâm canh, song hiệu quả kinh tế của người trồng lúa còn thấp. Có nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân cơ bản là cơ cấu các nhóm sản phẩm trong ngành trồng lúa còn bất cập, nhóm giống lúa năng suất cao chất lượng trung bình khá còn chiếm tỷ trọng lớn, chưa có giống chất lượng cao đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu. Một số giống chủ lực còn nhiễm bệnh đạo ôn rất nặng, nông dân vẫn còn lạm dụng thuốc BVTV nên chất lượng sản phẩm đang là vấn đề nổi cộm.
 Để sản xuất lúa có hiệu quả cao và bền vững, cần mở rộng diện tích lúa Nhật ở tất cả các phân khúc của ngành hàng lúa gạo. Phân khúc lúa chất lượng cao, có thể làm hàng hóa và tiến tới xây dựng thương hiệu cho sản phẩm gạo Thái Bình với các giống chất lượng nổi trội như TBJ3, QJ4, J02. Bố trí trên các vùng đất sâu màu, giàu dinh dưỡng của huyện Tiền Hải, một số xã của Thái Thụy. Phân khúc phục vụ cho tiêu dùng với các giống như ĐS1, J03… bố trí trên các chân đất thâm canh của các huyện, thành phố. Phân khúc vừa phục vụ cho tiêu dùng vừa chế biến với các giống năng suất cao như TBJ1... thay thế Q5, Khang dân 18. Với đặc tính chống chịu tốt với thời tiết, một số giống lúa Nhật không chỉ bố trí ở trà xuân sớm để trồng dưa lê hè cho hiệu quả kinh tế cao mà còn có thể bố trí ở trà chính vụ cả vụ xuân lẫn vụ mùa.
Bên cạnh những ưu việt, giống lúa Nhật còn có hạn chế như: rất dai, thu hoạch xong phải phơi sấy kịp thời, nên phải gắn kết với các doanh nghiệp trong thu mua chế biến. Quá trình triển khai rất cần vai trò của các HTX NN kiểu mới trong tổ chức sản xuất hàng hóa tập trung, thực hiện qui trình kỹ thuật. Và đặc biệt là sự tôn trọng hợp đồng của các bên trước cám dỗ về lợi ích trước mắt do thị trường mang lại. Với các giải pháp đồng bộ hy vọng rằng lúa Nhật sẽ có vị trí xứng đáng trong chương trình tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo của tỉnh nhà để đạt mục tiêu hiệu quả và bền vững.

ThS. Nguyễn Như Liên - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông
(Trung tâm Khuyến Nông Thái Bình)


  • Từ khóa
HĐND huyện Vũ Thư tổ chức Kỳ họp giải quyết công việc phát sinh đột xuất
HĐND huyện Vũ Thư tổ chức Kỳ họp giải quyết công việc phát sinh đột xuất

Sáng 26/4, HĐND huyện Vũ Thư khóa XX, tổ chức Kỳ họp để giải quyết công việc phát sinh đột xuất, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội địa phương năm 2024....

Góp ý kiến dự thảo Chỉ thị của Bộ Chính trị về Đại hội Đảng bộ các cấp
Góp ý kiến dự thảo Chỉ thị của Bộ Chính trị về Đại hội Đảng bộ các cấp

Sáng 16/4, Ban tổ chức Trung ương tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc góp ý kiến đối với dự thảo Chỉ thị của Bộ chính trị về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Đồng chí Mai Văn...